Blog
‘Ik kan altijd terecht…’
Als ik met dingen zit, loop ik gewoon naar de juf. Ja, tipjes vragen van ‘Hoe moet ik het thuis aanpakken? Kun je meer uitleggen?’. Ja echt, ik kan altijd terecht.. -Batoul, ouder van Dahbi (4 jaar).
Interview studie ouders
Dit is wat Batoul fijn vindt aan het contact met de leerkracht. Batoul is één van de deelnemers van de ouder-interviewstudie van het ISOTIS project [1]. ISOTIS richt zich op het creëren van gelijke kansen in het onderwijs en in de samenleving. Het afgelopen jaar hebben naast Batoul nog 41 andere ouders met een migranten-achtergrond deelgenomen aan de studie om hun ervaringen te delen over het Nederlandse onderwijssysteem. Er is onder andere gekeken naar waaraan ouders in hun contact met de (voor)school waarde hechten. ‘Wat werkt’ volgens hén voor het stimuleren van ouderbetrokkenheid? Voordat we deze vraag kunnen beantwoorden, is het belangrijk om stil te staan bij wat ouderbetrokkenheid is.
Ouderbetrokkenheid
In Nederland, en veel andere landen, is er steeds meer aandacht voor de samenwerking tussen (voor)school en ouders. Een goede samenwerking (en een op elkaar afgestemde begeleiding) is erg belangrijk voor de ontwikkeling van het kind. Het heeft invloed op de schoolprestaties, werkhouding, het sociaal-emotioneel functioneren én het welbevinden van een kind. Maar wanneer is er sprake van een goede samenwerking en ouderbetrokkenheid? Ouderbetrokkenheid is een lastig begrip, omdat het uit verschillende onderdelen bestaat. Bij ouderbetrokkenheid gaat het niet alleen om de betrokkenheid van ouders op de (voor)school, bijvoorbeeld als voorleesouder of begeleider bij een klassenuitje. Het gaat ook, misschien nog wel meer, om het contact en de uitwisseling met school over de ontwikkeling en het welzijn van het kind. Tevens gaat het om het stimuleren van de ontwikkeling van kinderen in de thuisomgeving. Het is belangrijk dat er niet alleen wordt gekeken naar wat de ouders kunnen doen, maar ook naar waar de (voor)school ouderbetrokkenheid kan stimuleren. Op welke manier wordt er in jullie (voor)school aandacht gegeven aan ouderbetrokkenheid? Meer informatie over de verschillende vormen van ouderbetrokkenheid kun je lezen in het artikel van Epstein [2].
Ervaringen van ouders
De interview studie met ouders laat zien wat zij belangrijk vinden in het contact met de (voor)school.
4 tips voor het stimuleren van ouderbetrokkenheid:
- Investeer in één-op-één contact met de ouder. Ouders vinden het fijn wanneer ze het gevoel hebben dat er (altijd) ruimte is om langs te komen voor vragen of wanneer ze iets willen delen. Een ouder gaf bijvoorbeeld aan dat ze tips ontving over hoe ze thuis het beste kon omgaan met bepaald gedrag van haar kind. Het is hierbij belangrijk om ouders het gevoel te geven dat je naast de ouder staat, de ouder serieus neemt, om te erkennen dat opvoeden niet makkelijk is en dat je samen oplossingen bedenkt.
- Toon interesse en neem initiatief in de communicatie met de ouder. Breng- en ophaalmomenten zijn goede gelegenheden om een (informeel) gesprekje aan te gaan. Waar komen de ouders vandaan? Hebben jij en de ouder gemeenschappelijke interesses? Ouders geven aan dat ze veel waarde hechten aan een betrokken leerkracht, die interesse toont in waar zij vandaan komen en hen echt proberen te begrijpen.
- Deel positieve ervaringen en spreek positieve verwachtingen uit over het kind (en de ouder). Wat is er vandaag goed gegaan? En leg uit waarom deze activiteit goed is voor de ontwikkeling van het kind. Ouders vinden het leuk om op de hoogte te blijven van activiteiten of gebeurtenissen die plaatsvinden op school, bijvoorbeeld door het ontvangen van foto’s via een groepsapp. “dan kan ik de foto laten zien en krijg je te horen ‘ik durfde niet bij de dieren te komen’. Dan heb je gewoon een gesprek met je kind daarover, over school. Want als je aan je kind vraagt ‘hoe was school?’ ‘Ja, mama, goed, was leuk’, dan krijg je een kort antwoord..” Ouders vinden het fijn om te horen als het goed gaat met hun kind, dus spreek hen niet alleen aan wanneer er problemen zijn.
- Creëer een ontmoetingsplek binnen de school waarin ouders onderling met elkaar in contact kunnen komen. Een mooi initiatief op veel scholen in Rotterdam en Utrecht is de ouderkamer/ouderlokaal, een plek binnen de school waar ouders koffie kunnen drinken met elkaar en op de hoogte worden gehouden van actuele opvoedthema’s. Ouders geven wel aan dat het belangrijk is dat er een coördinator (ouderconsulente) aanwezig is om een veilige sfeer te creëren en ervoor te zorgen dat alle ouders in de groep hun vragen kunnen stellen.
Als organisatie..
Om ouderbetrokkenheid te stimuleren is het belangrijk om naast de ouder te staan, en samen te werken aan de ontwikkeling van het kind, op school én thuis. Maak van de school een veilige haven, een ontmoetingsplek voor ouders en leerkrachten en voor ouders onderling. Sta open voor andere (culturele) achtergronden en ga het gesprek aan wanneer je het gevoel hebt niet op één lijn met de ouder(s) te staan. Bedenk dan samen met hen een oplossing in het belang van het kind. Een leidinggevende kan hierin veel betekenen en zorgen dat alle neuzen dezelfde kant op staan, bijvoorbeeld over hoe het beste kan worden gecommuniceerd met ouders. Welke normen en waarden zijn van belang? Welke behoeften hebben ouders? En wat wordt er van ouders verwacht? Hoe zorg je voor een open, veilig en positief klimaat? Door hier met ouders over in gesprek te gaan kan er een mooie samenwerking ontstaan die de basis vormt voor de ontwikkeling en welzijn van het kind.
[2] Epstein 2001, verschillende vormen van ouderbetrokkenheid
https://www.leraar24.nl/partnerschap-ouders-school-praktijk/
https://www.leraar24.nl/app/uploads/Partnerschap-Ouders-PO.pdf
