Blog
Culturele diversiteit en vooroordelen
Vooroordelen zijn helaas niet weg te denken uit onze samenleving. Iedereen heeft vooroordelen, maar is zich hier niet altijd van bewust. In een Amerikaans onderzoek werd kleuterleerkrachten gevraagd de eerste signalen van probleemgedrag te herkennen. Ze bekeken korte filmfragmenten van vier kinderen in een spelsituatie: een blank meisje, een blank jongetje, een zwart meisje en een zwart jongetje. Er werd gezegd dat sommige fragmenten eerste tekenen van probleemgedrag lieten zien, maar andere fragmenten niet. Maar in werkelijkheid was er geen probleemgedrag. Achteraf moesten de leerkrachten aangeven welk kind in hun ogen de meeste aandacht vroeg. Tijdens het kijken van de fragmenten is er met een eye-tracker vastgelegd waar de leerkracht naar keek en hoe lang. Wat denk je? De leerkrachten keken het meest naar de zwarte kinderen en vooral naar het zwarte jongetje. En ze gaven ook aan dat deze kinderen de meeste aandacht vroegen.
Wat doet dit met kinderen?
Kinderen hebben dus op jonge leeftijd al te maken met (impliciete) vooroordelen en dat kan gevolgen hebben voor hun zelfbeeld. Zoals het volgende filmpje duidelijk maakt:
Video van poppen experiment:
Dit experiment legt twee duidelijke pijnpunten bloot. Het laat zien dat kinderen al op jonge leeftijd vooroordelen ervaren. Ze vormen een beeld van wie er ‘succesvol en geliefd’ is in onze samenleving. Het filmpje toont ook hoe zeer het kinderen ‘raakt’. Hoe kunnen we alle kinderen het gevoel geven dat ze de moeite waard zijn en erbij horen?
We zijn allemaal verschillend en ook hetzelfde
Het is goed om aandacht te besteden aan verschillen. Als het maar niet alleen gaat over verschillen in uiterlijk of etnische achtergrond (‘jij hebt blonde haren en jij bruine”), maar ook over verschillen in interesses (“jij vindt de blokken leuk en jij houdt van kleien”). Tegelijkertijd is het heel belangrijk om de overeenkomsten te benadrukken (“jullie zijn allebei jongens” of “jullie houden allebei van tekenen”). Zo kunnen kinderen leren dat iedereen uniek en bijzonder is en tegelijkertijd dat iedereen gelijkwaardig is en erbij hoort!
Is er voldoende diversiteit in spelmaterialen en boeken?
Veel van onze (spel)materialen en boeken hebben een eenzijdige westerse uitstraling. Bijvoorbeeld boeken met allemaal blanke kinderen met westerse namen. Dat kan het voor jonge kinderen van verschillende achtergronden moeilijker maken om zich hiermee te identificeren. Kijk eens goed of er voldoende culturele diversiteit is in je (spel)materiaal. Maar let ook op dat die niet stereotyperend is! Zoals een plaatje van een blanke dokter en een zwarte vuilnisman. Waarom is het niet andersom?
Kortom, we hebben allemaal wel eens (onbewuste) vooroordelen. Een eerste stap naar verandering is je hiervan bewust te worden. Verder is het belangrijk om uit te stralen dat iedereen er bij hoort! Goed omgaan met culturele diversiteit betekent aandacht hebben voor verschillen en overeenkomsten.
Meer lezen?
Gilliam, W., Maupin, A., Reyes, C., Baccavitti, M., & Shic, F. (2016). Do Early Educators’ Implicit Biases Regarding Sex and Race Relate to Behavior Expectations and Recommendations of Preschool Expulsions and Suspensions? A Research Study Brief. Yale University Child Study Center, September 28, 2016. Te vinden op: https://medicine.yale.edu/childstudy/zigler/publications/Preschool%20Implicit%20Bias%20Policy%20Brief_final_9_26_276766_5379_v1.pdf
Samen verschillend: Pedagogisch kader diversiteit in kindercentra 0-13 jaar. Gratis te downloaden via https://www.stichtingbkk.nl/images/Boek_peka_samen_verschillend.pdf
