Blog
Corona en het ontwikkelen van veerkracht
“Ik wil dat deze tijd voorbij is”, verzucht mijn zoon als ik met hem naar school wandel. Hij doelt op de tijd waarin we geconfronteerd worden met alle Coronamaatregelen. Voor hem betekent het afstand moeten houden van zijn juf, dat ik niet in zijn klas mag komen, dat we met het hele gezin naar de persconferenties luisteren, dat we het tijdens het avond eten hebben over het wel of niet knuffelen van opa en oma, dat papa niet mag coachen bij het voetballen omdat hij in de buurt is geweest van iemand met Corona en dus in quarantaine moet, en ga zo maar door. Het is heel wat voor een kind!
Welzijn van Nederlandse kinderen
Op 3 september is het rapport van het onderzoek van UNICEF gepresenteerd. Het onderzoek laat zien dat Nederlandse kinderen in vergelijking tot andere kinderen in westerse landen hoog scoren op welzijn. Dit is op zich goed nieuws, maar dit neemt niet weg dat ook onze kinderen mentaal last hebben van de coronapandemie. UNICEF benoemt dat veel Coronamaatregelen en -gevolgen invloed hebben op de ontwikkeling van kinderen en op hun mentale en fysieke gezondheid. Bijvoorbeeld: het sluiten van de scholen, veranderingen in de werk-privébalans van ouders en de financiële zorgen van ouders. We moeten met elkaar extra alert zijn op hoe het met onze kinderen gaat.
Omgaan met de verschillende reacties
Kinderen reageren verschillend op dergelijke stressvolle situaties. Het kan bijvoorbeeld zijn dat het een kind angstig en onzeker maakt en het kan tot gevolg hebben dat kinderen iets wat ze al ontwikkeld hadden weer even kwijt zijn. Zo kunnen kinderen bijvoorbeeld weer in hun broek gaan plassen of moeite hebben met in slaap komen. Het is belangrijk om hier alert op te zijn.
Als je iets signaleert ga hier dan over in gesprek met de ouders en benoem dat het normaal is voor (jonge) kinderen dat zij in stressvolle situaties kunnen terugvallen in ontwikkelingstaken. Benoem ook dat we hier geen probleem van moeten maken en dat het vanzelf weer over gaat.
Jonge kinderen kunnen ook zorgen hebben, bijvoorbeeld over mensen in hun omgeving. Als je merkt dat een kind zorgen heeft, help het kind de gevoelens hierover te verwoorden en vertel dat het normaal is om zorgen te hebben. Je kunt het kind ook de gelegenheid geven om te tekenen of te spelen over de zorgen of over een gebeurtenis.
Jonge kinderen kunnen ook piekeren over wat ze nu wel en niet mogen doen. Als je merkt dat een kind piekert, moedig het kind dan aan om het hierover te hebben, maar dring niet aan als een kind niet wil. Vertel dat piekeren er ook bij hoort en dat het er mag zijn. Daarnaast kan creatief of fysiek bezig zijn een kind helpen om het hoofd weer leeg te maken, denk hierbij aan kleien, tekenen, buiten spelen, noem maar op.
De situatie waar we door het Corona virus met z’n allen inzitten vraagt dus veel van kinderen. Deze situatie biedt ons echter ook de kans om veerkracht te ontwikkelen. Het ontwikkelen van veerkracht is erg belangrijk voor een kind, het heeft er de rest van zijn of haar leven wat aan.
Veerkracht ontwikkelen
Veerkracht gaat over het herkennen en accepteren van gevoelens, over het op een goede manier uit kunnen drukken van je gevoelens, over een positieve kijk op het leven hebben, over problemen op kunnen lossen en over het om kunnen gaan met heftige gebeurtenissen.
Wij kunnen de kinderen helpen om veerkracht te ontwikkelen door ze te leren om te gaan met de onzekerheden die er nu spelen. Dit kunnen we doen door zelf het goede voorbeeld te geven, door te laten zien dat we zelf veerkrachtig omgaan met de situatie zoals die nu is. Dit kunnen we ook doen door in gesprek te gaan met de kinderen over deze onzekerheden. In deze gesprekken moeten we ons niet laten leiden door angst, maar ons gezonde verstand gebruiken.
De volgende tips kunnen helpen bij het voeren van goede gesprekken met kinderen:
– Let op je lichaamshouding. Onbewust geven we met onze lichaamstaal aan hoe we zelf in het gesprek staan. Zorg voor een open lichaamshouding en blijf rustig en neutraal in het gesprek.
– Let op je stemgebruik. Praat rustig en geef het kind de tijd om na te denken. Er mag best even een stilte vallen in het gesprek.
– Luister aandachtig. Geef het kind de volle aandacht, laat het kind voelen dat er naar hem of haar geluisterd wordt. Bij peuters betekent ‘goed luisteren’ ook dat je goed op de lichaamstaal van het kind let. Bij kleuters kun je het goed luisteren duidelijk maken door te herhalen wat het kind gezegd heeft. Dit heet parafraseren. Je kunt ook laten zien dat je goed luistert door af en toe bevestigend te knikken en ‘mmm” te zeggen.
– Onderbreek het kind niet, maar moedig het kind wel aan.
Leestips
Voor wie nog meer tips kan gebruiken voor het praten met jonge kinderen over corona, kijk eens hier https://www.nji.nl/nl/coronavirus/Kinderen/Over-het-virus/Coronavirus-vraag-en-antwoord-voor-kinderen en hier https://www.nji.nl/nl/coronavirus/Voor-jonge-kinderen/Informatie-voor-kleine-kinderen-3-7-jaar.
Overige literatuur
