door

Ruth Heuvelman

Sorry voor de rommel!

Inrichting ruimte kinderopvang beïnvloedt speelgedrag kind

‘Sorry voor de rommel, het is nog niet opgeruimd hoor’ hoor ik regelmatig als ik op coachingsbezoek kom bij pedagogisch medewerkers die werken op verticale groepen in de kinderopvang. Wat ik zie is speelgoed op de vloer waarmee gespeeld wordt door de kinderen. Vaak geef ik dan ook terug dat ik dit juist een goed teken vind, namelijk dat er te zien is dat er gespeeld wordt. En dat ik liever veel ‘rommel’ zie dan een hele opgeruimde lege ruimte, waar weinig speelgoed, spelmateriaal en uitdaging voor de kinderen te vinden is.

De inrichting en ontdekkingsdrang

Uit recent onderzoek van Ine van Liempd[i]  blijkt dat er een relatie is tussen de inrichting van de binnenspeelruimte en het exploratief gedrag (ontdekkingsdrang) van kinderen. Herkenbare activiteitenplekken, zoals lage tafels op kindhoogte en hoeken (denk aan bouwhoek, huishoek en leeshoek) zijn van positieve invloed op de ontdekkingsdrang van kinderen. Dus als je intensieve exploratie wilt stimuleren bij kinderen is het belangrijk dat er specifieke (thematische) activiteiten-plekken en hoeken zijn, met spelmaterialen passend bij de leeftijd en binnen handbereik van de kinderen.

Het spel op de vrije vloer is vaak kort

De vrije vloer is favoriet als kinderen vrij mogen spelen. Er wordt hier het meeste gespeeld, alleen of samen met anderen, staand of zittend. Ook maken de kinderen hier gebruik van verschillende materialen, zoals blokken, auto’s en poppen. Ondanks dat kinderen het liefst spelen op de vrije vloer, kunnen ze zich hier niet lang concentreren op dezelfde activiteit. Het spel op de vrije vloer is dan ook vaak van korte duur. Dit in tegenstelling tot het spel aan de lage tafels en in de hoeken.

Creëer tijdelijke speelplekken op de vrije vloer

Als je de exploratie van kinderen op de vloer wilt stimuleren, kun je deze tijdelijk afschermen (met bijvoorbeeld een los kleed of verrijdbaar kastje). Hierdoor kunnen ze ongestoord met het spelmateriaal spelen. Uit onderzoek van Elly Singer blijkt namelijk dat kinderen zich beter kunnen concentreren op hun spel als ze een beetje afgeschermd zitten. Je zet er een bak met spelmateriaal bij en je hebt een tijdelijke extra speelplek gecreëerd. Maak het eventueel al speelklaar, door wat speelgoed alvast uitgestald op het kleed klaar te leggen.

Een permanent opgeruimde ruimte kan ten koste gaan van het ontdekken van kinderen. Creëer daarom tijdens de vrije spelmomenten tijdelijke extra speelplekken op de vrije vloer en laat het speelgoed daar maar lekker liggen! De (soms onnodige) tijd die je normaal gesproken kwijt bent aan het opruimen kun je nu besteden aan het meespelen met de kinderen!

Tips voor een rijke speelleeromgeving

1. Voldoende uitdagend spelmateriaal, passend bij de leeftijd en binnen handbereik.
2. Lage tafels waar kinderen activiteiten op kunnen doen en  (thematische) hoeken met geschikte spelmaterialen op kindhoogte. Sluit aan bij waar de kinderen mee bezig zijn en speel mee.
3. Creëer tijdens vrije spelmomenten extra mogelijkheden voor spel op de vloer, bijvoorbeeld door met een los kleed en wat spelmateriaal een tijdelijke, duidelijke en afgebakende speelplek te maken.

[i] Van Liempd, (2018). Exploring childcare spaces : Young children’s exploration of the indoor play space in center-based childcare. https://dspace.library.uu.nl/handle/1874/371560

http://www.akta.nl/index.php/blogs/activiteitenhoeken-weg-ik-dacht-het-niet/